Vrouwen Hamar stam

Rituelen; Bull Jumping ofwel Ukuli Bula

Onlangs vertrok ik naar Ethiopië omdat ik zo graag meer wilde begrijpen van statushouders uit  Ethiopië en het door Ethiopië omringde gebied.  Een gedegen voorbereiding heeft echter niet kunnen voorkomen dat de impact van vooral het Bull Jumping ritueel op mij enorm was. Ondanks de duidelijk voelbare verandering en groeiende vertrouwen in de nieuwe “prime minister”  was mijn reis voor mij confronterend. Ik wil jullie meenemen in waarom deze reis mij een beetje veranderd heeft.

In Addis Ababa overheerste de impact van de afgestudeerden die iedere dag vol goede moed en hoop zich verzamelen rond de vooraankondigingen van banen. Mijn gids, Tewodros, vertelde hoe hij hier regelmatig komt en mensen gedesillusioneerd ziet raken, hoe ambitie, doorzettingsvermogen en kracht verdwijnt en plaatsmaakt voor machteloosheid.

Werkzoekenden in Addis Ababa
Studenten staan in Addis Ababa te kijken tussen de vacature aankondigingen

De Hamar tribe

Ik bezocht onder andere de Hamar Tribe in de Debub Omo Zone rondom Turmi. Er zijn zo’n 46.000 mensen die behoren tot de Hamar stam. Zij houden met name geiten en schapen in kleine kuddes en verbouwen hun eigen gewassen. Dans tradities zijn een belangrijk onderdeel van de Hamar. De Hamar mannen kunnen tot 3 vrouwen hebben waarbij de eerste vrouw een ketting draagt om aan te tonen dat zij de eerste vrouw is.

Vrouwen Hamar tribe
De dikke houten ketting, die niet af kan, laat zien dat zij de eerste vrouw is, en dat haar man dus meerdere vrouwen heeft.

De tweede en derde vrouw zijn niet als zodanig herkenbaar. Alle vrouwen hebben een eigen hut en hutten voor hun kinderen. De man slaapt in een eigen hut en bepaalt zelf of en welke vrouw hij in de avond bezoekt. De vrouwen kunnen het over het algemeen goed met elkaar vinden en helpen elkaar.

Ik had het “geluk” een bijzonder ritueel mee te maken, de “Ukuli Bula” ofwel “bull jumping”. Een ritueel waarin een jongen man wordt. Als hij slaagt dan mag hij trouwen en een mes dragen. Als hij faalt wordt hij verbannen uit de stam.

Bull Jumping ceremonie

Vanaf een uur of 2 verzamelen de vrouwelijke familieleden van de jongen zich op een open plaats, onder de bomen. Ze zitten samen, dansen en wachten tot iedereen er is. Dit tafereel duurt tot ongeveer 4 uur. De vrouwen hebben zich voor de feestelijke gelegenheid helemaal met een rode klei ingesmeerd. Het ziet er prachtig uit maar toch kan het de littekens op de ruggen van de vrouwen niet verbergen.

Bull Jumping ritueel Hamar stam
Vrouwen onder de bomen tijdens het ritueel van dansen en wachten.

Ik weet wat er komen gaat, een ritueel waarin de vrouwen die dicht bij de jongen staan zich laten slaan met stokken door de jongemannen die onlangs het ritueel hebben volbracht, om aan te tonen dat ze de jongen steunen. De littekens geven hen het recht om zijn hulp te eisen in tijd van nood.

Jongeman bij Bull Jumping ritueel Hamar stam
Jongemannen laten zich beschilderen alvorens het ritueel van slaan van de vrouwen.

Maar nog meer willen ze aantonen maximaal de cultuur uit te dragen door zich zoveel mogelijk te laten slaan. Hiermee dwingen ze respect af van de mannen en kunnen ze hoog in de hiërarchie of status van de man een partner vinden.

Ik zie volleerde vrouwen het ritueel ondergaan, maar ook de jonge meiden die de vuurdoop krijgen. Gevoelsmatig zijn ze allemaal in trance tijdens het ondergaan van het ritueel. Het smeken om meer, het actief aanbieden van de stokken, en de bloedende wonden op de rug maken me misselijk.

Vrouwen slaan bij bull jumping ritueel
Het ritueel van slaan wordt als in trance uitgevoerd en ondergaan.

Een ritueel waaraan je je niet kunt onttrekken. Een groepsdruk die je voelt als je om je heen kijkt. De jongemannen laten zich ritueel beschilderen voordat de ceremonie van het slaan begint. Ook zij lijken in trance te zijn.

Ukuli Bula, Bull Jumping

We vertrekken naar een open plaats in het bos, tien minuten lopen van de eerste plek. Daar staan ongeveer 25 stieren bij elkaar. Tijdens het ritueel, afhankelijk van de status van de familie van de jongen, moet hij over minimaal 6 of maximaal 18 stieren lopen. En dat minimaal twee keer heen en terug.

vrouwen bij bull jumping ritueel hamar tribe
De vrouwelijke familieleden wachten en dansen rondom de stieren.

De dames dansen bij aankomst rondom de stieren. De jongemannen in de leeftijd van de jumper, die het ritueel al succesvol hebben doorlopen, kiezen, in dit geval, 6 stieren en zetten deze op rij. Minder makkelijk dan het lijkt. De jongen arriveert, naakt. Hij wordt op de grond gezet, toegesproken en om zijn bovenlijf wordt een kruis van versierselen gemaakt. Ook dit duurt wel een kwartier. Uiteindelijk neemt de spanning toe. Feilloos, foutloos en vol vertrouwen loopt hij met het grootste gemak over de stieren, heen en terug, en nog een keer. Tot zes keer aan toe herhaalt hij dit ritueel, en dan is het klaar.

Bull jumping hamar stam
De jongen staat voor de stieren alvorens hij over ze heen gaat lopen.
Bull Jumping of Ukuli Bula bij Hamar stam
Bull Jumping

Confrontatie

’s Avonds in mijn tent kom ik moeilijk in slaap. De blikken van de vrouwen blijven door mijn hoofd spoken. Ik ben op een feest geweest wat niet als feest voelt omdat mijn westerse normen en waarden zo anders zijn. Met mijn westerse blik lijkt het zo absurd; vrouwenmishandeling, dierenmishandeling. Ik wilde naar Ethiopië om te doorleven dat het leven daar anders is, om statushouders te kunnen begrijpen in hun gedrag en reacties. Ik heb tijdens dit ritueel vooral geleerd over groepsdruk, dynamiek, ondergaan en ben me bewust geworden van mijn eigen westerse opvattingen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Twitter
YouTube
LinkedIn
Instagram