Inclusie gaat over insluiten in plaats van uitsluiten. Een organisatie die een afspiegeling is van de beroepsbevolking. Gelijke kansen voor iedereen. De roep om meer diversiteit aan de top van organisaties en in de politiek wordt steeds indringender. Inclusiviteit staat steeds vaker als thema hoog op de agenda in de boardroom en bij politieke partijen. Dat hebben we toch maar mooi bereikt!
Al enige jaren maak ik me hard voor inclusiviteit op de arbeidsmarkt. Instroom – ontwikkeling – doorstroom – ontwikkeling – uitstroom. Door beweging in organisaties te stimuleren creëer je kansen voor iedereen. Maar is dat wel zo?
De hoogopgeleide witte 45+ man in pak
In de gesprekken die ik heb bij organisaties kom ik steeds vaker het onderwerp “de hoogopgeleide witte 45+ man in pak” tegen die “té lang vast zit op één plek”. Meestal kostwinner met een eigen huis en studerende kinderen. Deze mannen hebben jaren hard gewerkt aan hun ontwikkeling en hebben veelal een mooi cv. Toe aan een volgende stap oriënteren ze zich op de mogelijkheden die de arbeidsmarkt biedt. Bij werving- en selectiebureau’s vallen ze op door brede inzetbaarheid en ervaring. Maar steeds vaker hoor ik uit persoonlijke verhalen hoe ze al voor de ronde van sollicitatiegesprekken afvallen omdat de voorkeur uit gaat naar een vrouw of iemand met een andere etnische | culturele achtergrond of een jong talent.
En daar stokt de doorstroom. De hoogopgeleide witte 45+ man in pak blijft, noodgedwongen, zitten waar die zit. Regelmatig in het hoger management, met een uitstekend salaris en een eindverantwoordelijkheid. De gewenste ontwikkeling van de inclusieve organisatie stopt net onder de top. Als we deze groep niet de kans geven door te stromen ontstaat er geen ruimte om door de hele organisatie inclusief te worden. Bij de mannen die ik spreek is het geen onwil, maar onmacht. De arbeidsmarkt lijkt niet op hen te zitten wachten.
Inclusiviteit versus ervaring in de tweede kamer
Inclusiviteit gaat over iedereen, het absorptievermogen van organisaties. Insluiten in plaats van uitsluiten. Ik hoorde de zorg die Khadija Arib, voorzitter van de tweede kamer, uitsprak over de kandidaten voor de tweede kamer verkiezingen. Verjonging, divers, multicultureel en een goede man vrouw verhouding staan bij ongeveer alle politieke partijen hoog op de agenda en dat is terug te zien op de kieslijsten. Mevrouw Arib maakt zich zorgen over de ervaring, kwaliteit van debatten en behandeling van wetsvoorstellen in de toekomst door de snelheid waarmee de verandering op de kieslijsten plaatsvindt. Er gaat op deze manier veel ervaring verloren.
Balans | Groeimodel
Ik maak me zorgen over de doorontwikkeling van inclusiviteit in organisaties. Inclusiviteit gaat niet alleen over instroom, maar vooral ook over doorstroom en uitstroom. Inclusiviteit gaat over balans. Het streven naar inclusiviteit is een groeimodel waar we niemand buiten moeten sluiten. Grote stappen snel thuis zorgt voor onbalans. Om vrouwen, jong talent en mensen met een niet witte huidskleur kansen te blijven bieden zich door te ontwikkelen zullen we ook perspectief moeten blijven bieden aan de hoogopgeleide witte 45+ man in pak voordat ze murw zijn van alle afwijzingen. Ze vormen een groot deel van de Nederlandse beroepsbevolking omdat we dit jaren zo hebben vorm gegeven. Deze groep wil zelf niet jaren vast zitten op één plek. Ook de inclusieve arbeidsmarkt wil niet dat deze groep blijft zitten waar ze zit tot ze met pensioen gaat. Ook voor deze groep is ontwikkeling en doorstroom belangrijk en hoort er een plek te zijn op de inclusieve arbeidsmarkt.
Perspectief
Om te voorkomen dat we straks met een grote groep ouderen zitten voor wie we geen plek meer zien op de arbeidsmarkt moeten we ook voor deze groep op zoek naar perspectief. De hoogopgeleide witte 45+ man in pak is nog steeds oververtegenwoordigd in de top van het bedrijfsleven en de politiek. En daar moet verandering in komen. Vraag is of dat rechtvaardigt dat we een volledige groep geen kansen meer bieden op de arbeidsmarkt. De sociale druk om een vrouw of iemand met een andere afkomst aan te nemen is groot. Een inclusieve arbeidsmarkt vraagt om kansen voor iedereen. Op de inclusieve arbeidsmarkt maken we gebruik van alle krachten op die arbeidsmarkt en streven er naar daar een mooie mix in te vinden. Balans, een groeimodel. Ik geloof in de kracht van inclusieve organisaties en daar horen ook hoogopgeleide witte 45+ mannen in pak thuis.